Olie op het water

Olie op het water kan schade toebrengen aan dieren en planten die in het water leven. Rampen met olietankers op zee leverden in het verleden steeds een zware aanslag op het ecosysteem. Gelukkig komen die niet vaak meer voor. Een dun laagje olie in de sloot of op de rivier is niet zo ernstig, maar zodra de laag al wat dikker wordt, komt de waterbeheerder in actie.

Hoe komt olie op het water?

Olie of olieresten kunnen in het water terechtkomen door (illegale) lozingen, maar bijvoorbeeld ook door een ongeluk op de weg, waarna olie uit een voertuig lekt. In dat geval komt meestal de brandweer ter plaatse om het wegdek schoon te spuiten. Uiteraard worden daarbij maatregelen genomen – in overleg met bijvoorbeeld Rijkswaterstaat of het waterschap - om te voorkomen dat de olie of benzine in het grond- of oppervlaktewater belandt.​

Veroorzaker van de watervervuiling

De beheerder onderzoekt de oorzaak van de olievervuiling en probeert te achterhalen wie de vervuiling heeft veroorzaakt. De kosten van het opruimen kunnen dan op de veroorzaker worden verhaald. Bij illegale lozing wordt ook proces-verbaal opgemaakt.

Is de drijflaag olie of wat anders?

Soms is het lastig om te bepalen of het olie of wat anders is dat je in het water ziet.

Bonte kleuren door ijzerbacteriën in kwelwater

Als je allerlei bonte kleuren op het water ziet die op olie lijken, kan dit ook op een ander verschijnsel duiden: ijzerbacteriën. Je kunt het verschil zien door het water even aan te raken. Als het vliesje breekt, is het geen olie. Olie blijft aan elkaar geplakt. 

IJzerbacteriën zijn een teken van kwel, grondwater dat aan de oppervlakte komt. Kwelwater bevat allerlei mineralen, zoals ijzer en kalk. Als dat ijzer in contact komt met zuurstof begint het te ‘roesten’. Dat vormt allerlei kleuren. Als het ijzer samenklontert met fosfaten, dan kan dat een bruine drab vormen. Kwelgebieden kunnen interessant zijn voor planten en dieren, omdat zich door de rijkdom aan mineralen en het gebrek aan meststoffen (fosfaten, nitraten) een bijzonder biotoop vormt waarin bijzondere dier- en plantensoorten gedijen. Je hoeft dit alleen te melden als je het kwelwater in of bij een dijk ziet. Dat kan namelijk duiden op schade aan de dijk. 

Wazig laagje op het water

Als je een wazig laagje op het water ziet, kan dat ook stuifmeel of woestijnzand zijn. Dit verdwijnt vanzelf. Lijkt het wat meer op olie, dan is er misschien een teveel aan eiwit aanwezig. Ook hier werkt de proef door even je vinger in het water te bewegen. Als het vliesje in stukken breekt, dan is het waarschijnlijk stuifmeel, woestijnzand of een andere stof. Daar hoef je niets aan te doen. Blijft het laagje heel en zie je olieachtige kleuren, dan is het waarschijnlijk eiwitvorming. Je ziet dan ook vaak wat meer schuimvorming op het wateroppervlak in de buurt van een fonteintje, waterval of de waterinlaat. Een teveel aan eiwit komt door te veel voeren of simpelweg te veel vissen in de vijver. Meestal kan dit geen kwaad. Zie je veel dode vissen in het water drijven? Dan is het wel verstandig om een melding te doen.

Olie op het water meteen melden

Enkele druppels olie zijn al genoeg om een flinke olievlek op het water te veroorzaken. Zo’n vlek lijkt vaak erger dan het is, maar het is goed om de waterbeheerder hiervan op de hoogte te stellen. Die kan beoordelen of en welke maatregelen nodig zijn.