Regenwater slim en duurzaam opvangen

Klimaatverandering zorgt voor extremer weer. Droogte en hevige regenbuien volgen elkaar steeds sneller op. Dat werd de afgelopen weken nog eens extra duidelijk: berichten over droogte werden afgewisseld met neerslag en positieve geluiden over een aangevuld grondwaterpeil. Niet veel later kregen we te maken met flinke hitte en droogte, om dit weekend weer verrast te worden door hevige regenval en piekbuien.

Het is belangrijk om het ‘kostbare’ water op te vangen en te bewaren wanneer het valt, zodat we een goede voorraad hebben als het een tijd droog is. Tegelijkertijd moeten we bij wateroverlast het water ook gewoon weer snel genoeg kunnen afvoeren. We moeten dus slim omgaan met water.

Waterbeheer in Nederland

Vanuit verschillende overheidsorganisaties en de waterschappen wordt er al veel gedaan om zo handig mogelijk met het veranderende klimaat om te gaan en het waterbeheer hierop aan te passen. Er zijn verschillende projecten en initiatieven die helpen het water nog beter op te vangen tijdens hevige regen, zodat er een reserve wordt opgebouwd voor in droge periodes.

Een van deze initiatieven is het bouwen van slimme stuwen. Slimme stuwen zijn automatische stuwen die worden aangestuurd door lokale computers, zodat het water optimaal wordt verdeeld over verschillende gebieden. Op deze manier wordt de berging beter benut. Ook op andere manieren wordt de beschikbaarheid van (natuurlijke) waterberging vergroot. Zo wordt het water voor een korte of langere periode vastgehouden in de ondergrond (opslaan), op maaivelden en weilanden (door land te laten onderlopen) of in open water (peilverhoging in open water, zoals bijvoorbeeld het IJsselmeer).

Hoe help je zelf?

Ondanks al deze maatregelen blijft het extreme weer lastig om mee om te gaan. Als iedereen een steentje bijdraagt, kunnen we met z’n allen zo goed mogelijk leren omgaan met de klimaatverandering. Hier vijf handige tips op een rij die jou helpen al het water dat nu valt op te vangen om zo te kunnen gebruiken tijdens de droge zomer!

Tuin met gieter
Beeld: Gemeente s'-Hertogenbosch
  1. Koop een regenton. Doordat er steeds vaker hevige, korte buien vallen, kan regenwater vaak niet snel genoeg de bodem in zakken en ontstaat er dus wateroverlast. Een regenton kan helpen een gedeelte van het water op te vangen. Aan de andere kant krijgt Nederland te maken met steeds langere periodes waarin het warm is. In die droge tijden is het natuurlijk veel beter om regenwater in je tuin te gebruiken in plaats van kraanwater, dat dan extra kostbaar is en waar we zo zuinig mogelijk op moeten zijn. Dat scheelt weer een sproeibeurt, die ieder kwartier gemiddeld wel 100 liter water kost!
  1. Koppel de regenpijp af van het riool. Het grootste gedeelte van het regenwater in Nederland belandt in het riool. Het is dan ook niet gek dat we na hevige regenbuien vaak overbelaste rioleringen zien. Dat zorgt niet alleen voor veel waterschade, maar kan ook nog eens het schone oppervlaktewater vervuilen. Dat kan voor gevaarlijke situaties zorgen, vooral wanneer het over plekken gaat waar in de zomer veel gezwommen wordt. Door het afkoppelen van regenpijpen van het riool gaat het regenwater via je tuin weer terug naar de bodem en draag je bij aan het op peil houden van het grondwater. Ook kun je je regenpijp koppelen aan oppervlaktewater in de buurt, of aan een regenton, infiltratiesysteem of watertank (zie volgende tip).
     
  2. Investeer in een infiltratievoorziening of watertank. Met een infiltratievoorziening vang je extra regenwater ondergronds op en laat je het langzaam de bodem in sijpelen. Je kunt je regenton of je regenpijp aan dit systeem koppelen. Zo voorkom je dat je regenton overstroomt of dat er grote plassen in je tuin ontstaan. Je kunt zelfs nog een stapje verder gaan en een watertank gebruiken in plaats van een infiltratievoorziening. Zo kun je het water hergebruiken om in te douchen of voor je wasmachine.
  1. Vergroen je tuin. Door het veranderende klimaat krijgen we steeds vaker te maken met problemen als hittestress en wateroverlast. Dit komt voor een groot deel doordat onze leefomgeving sterk is versteend. In woongebieden en in tuinen ligt erg veel bestrating en deze stenen laten geen water door wanneer het regent. Op die manier loopt het regenwater bij grote stortbuien al snel het riool of je kelder in. Meer groen in de tuin gaat dit tegen. Door tegels te vervangen door groen geef je het regenwater de kans om de bodem in te trekken en help je zo dus het grondwater op peil te houden. Neem voor meer handige tips over het vergroenen van je tuin eens een kijkje op onze ‘Groene en watervriendelijke tuin’-pagina.
     
  2. Leg een groen dak aan. Groene daken helpen mee om een deel van dat hemelwater op te vangen: de plantenwortels houden het water vast en geven het langzaam weer af. Hoe meer neerslag tijdens hoosbuien opgevangen wordt door tuinen, parken én groene daken, hoe minder riolen overbelast raken. Wel is het belangrijk dat je de opties van een groen dak eerst met een specialist bespreekt: niet ieder dak is namelijk geschikt. Meer informatie over het aanleggen van een groen dak vind je hier.
Iemand plant een plantje tussen stenen.
Beeld: ©Coen van Wijnhoven