Wat is blauwalg?

Blauwalg hoort van nature thuis in het oppervlaktewater. Het zijn eigenlijk geen algen of wieren, maar bacteriën. Ze leven van licht, koolstofdioxide en voedingsstoffen in het water. Als veel voedingsstoffen in het water zitten, het aanhoudend warm is (20-30°C) en water niet goed doorstroomt, kan dat een blauwalgbloei veroorzaken. Er vormen zich drijflagen, die zich makkelijk ophopen aan de oevers, op stranden of in jachthavens.

Zwemmers en watersporters kunnen ziek worden als ze met blauwalg in aanraking komen. Ze krijgen last van irritaties aan de ogen of huid. Andere klachten zijn hoofdpijn, misselijkheid, maag- en darmklachten. In sommige gevallen kunnen zelfs grotere gezondheidsproblemen optreden. Meestal verminderen de klachten na een dag of vijf.

Hoe ziet blauwalg eruit?

Bij het ontstaan van blauwalg vormen zich drijflagen, die zich makkelijk ophopen aan de oevers, op stranden of in jachthavens. De kleur kan variëren van heldergroen, groenblauw tot helder blauw. Dit verklaart de naam. 

Als de onderkant van de drijflaag afsterft, komen gifstoffen (toxines) in het water terecht. De rottende laag kan voor stankoverlast in de omgeving zorgen. Niet alle blauwalg maakt toxines aan; slechts een aantal soorten produceert gifstoffen. Helaas komen deze soorten wel veel voor in Nederland.

Niet zwemmen in water met blauwalg

Het wordt afgeraden om in water met blauwalg te zwemmen of te surfen. De gifstoffen kunnen via de mond in het lichaam komen. Vooral kinderen moeten oppassen. Zij zijn kwetsbaarder en krijgen soms onbewust slokken water binnen. Ook huisdieren kunnen ernstig ziek worden van het drinken van besmet water of door het drooglikken van hun besmeurde vacht. Als je toch in aanraking bent gekomen met besmet water, was je dan goed met water en zeep of neem een douche. Raadpleeg bij aanhoudende klachten de huisarts.

Maatregelen tegen blauwalg

Overmatige groei van blauwalg is een teken dat het niet goed gaat met de waterkwaliteit en de natuur die daarvan afhankelijk is. Waterbeheerders treffen daarom verschillende maatregelen. Zij houden de kwaliteit van het water op de officiële zwemlocaties met regelmatige metingen in de gaten en adviseren/waarschuwen om niet te gaan zwemmen of surfen op een plaats waar blauwalg voorkomt.

Soms worden drijflagen verwijderd, indien ze voor bewoners overlast veroorzaken. Dit is een relatief ineffectieve methode; ze zijn moeilijk weg te halen. Andere maatregelen om blauwalg te bestrijden, zijn het plaatsen van zogenoemde lucht-meng-installaties, mengers en pompen. Hiermee worden drijflagen verspreid en verdwijnt doorgaans de overlast.

Controleer het water op obstakels

Omwonenden kunnen zelf controleren of de doorstroming wordt belemmerd door obstakels in de watergang, zoals overhangende takken, vuil of waterplanten. Als deze worden verwijderd, kan de doorstroming weer op gang komen en neemt de overlast doorgaans af.

Blauwalg gezien? Meld het

Denk je dat je blauwalg hebt gezien in het zwemwater? Laat het dan weten aan de zwemwatertelefoon via www.zwemwater.nl. Op die manier kan de beheerder snel maatregelen treffen en indien nodig andere zwemmers waarschuwen. Twijfel je waar je klacht of melding thuishoort? Kijk hier bij welke waterbeheerder je je melding kunt doen.