Herdenking 70 jaar watersnoodramp op 1 februari

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 werd het zuidwesten van Nederland getroffen door de Watersnoodramp. Een combinatie van een noordwesterstorm en springtij zorgt ervoor dat het water zo hoog komt dat verschillende dijken doorbreken. Dit jaar is het 70 jaar geleden dat grote delen van Zeeland, Zuid-Holland en Brabant overstroomden. Op 1 februari wordt de ramp herdacht.

Watersnoodramp 1953, gat in dijk wordt gedicht
Beeld: Nationaal Archief
Gat in de dijk bij Herkingen op Goeree-Overflakkee wordt gedicht.

Impact van de ramp

De impact van de ramp is enorm groot. Het grootste deel van Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee overstroomt en in totaal vallen er in deze nacht 1836 slachtoffers. Honderdduizenden koeien, varkens en ander vee komen om en nog eens 200.000 hectare aan (landbouw)grond komt onder water te staan.

De watersnoodramp is nog altijd voelbaar in het leven van veel Zeeuwen, inwoners van Zuid-Holland en West-Brabant. Velen van hen hebben de ramp hun hele leven met zich meegedragen en de ramp heeft dan ook grote betekenis gehad binnen de identiteitsvorming van de inwoners van deze gebieden in de afgelopen decennia.

Nationale herdenking

Woensdag 1 februari worden de slachtoffers van 70 jaar geleden herdacht bij het herdenkingsmonument in Ouwerkerk, naast het Watermuseum. Dit gebeurt samen met nabestaanden, inwoners en andere belangstellenden. Ook minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) zal aanwezig zijn. De herdenking wordt live uitgezonden door de NOS en Omroep Zeeland vanaf 10:45.

Prinses Beatrix is aanwezig bij de herdenking in Oude-Tonge op Goeree-Overflakkee, het dorp waar tijdens de ramp 306 mensen omkwamen. De Prinses zal hier de kerkdienst en kranslegging bijwonen en spreekt daarna met overlevenden van de ramp en nabestaanden. Ook veel andere dorpen en gemeenten die slachtoffer werden van de Watersnoodramp houden op 1 februari een herdenking.

Monument Watersnoodramp
Beeld: ©Watersnoodmuseum
Monument Watersnoodramp door Gust Romijn

Herdenkingsjaar

Het herdenkingsjaar van de ramp krijgt veel aandacht. Zo heeft de NTR een vierdelige documentaireserie ontwikkeld, genaamd ‘Het water komt’. In deze serie neemt Winfried Baaijens de kijker mee terug in de tijd. In de serie wordt niet alleen gekeken naar de ramp zelf, maar ook wat er allemaal aan voorafging. Had de ramp voorkomen kunnen worden? Wie waren de mensen die in actie kwamen om de slachtoffer te helpen? 

Naast deze tv-serie ontwikkelde de NTR in samenwerking met de NOS ook een speciale podwalk app. Deze app, die ook ‘Het water komt' heet, bevat zeven GPS-gestuurde audiotours die de luisteraar langs verschillende plekken in Nederland brengen die vroeger zijn getroffen door watersnoodrampen.

Bij het Watersnoodmuseum opent op 2 februari de tentoonstelling ‘Ik ben van 1953’. Deze tentoonstelling vertelt het verhaal van de Watersnoodramp aan de hand van 70 unieke objecten. Van bijzondere kunstwerken tot zeer persoonlijke bezittingen van ooggetuigen en nabestaanden. Bezittingen die op het eerste gezicht heel alledaags zijn, tot hun verhaal uit 1953 erbij verteld wordt. Ook verschijnen er in de loop van het jaar lespakketten voor scholen en zijn er lezingen te bezoeken.

De EO en Omroep Zeeland ontwikkelden (in samenwerking met onder meer Rijkswaterstaat) een tv-special: ‘De nacht van ’53’. Presentator Kefah Allush neemt de kijker mee in de spannende en dramatische uren vlak voor en vlak nadat de dijken breken. ‘De nacht van ‘53’ is op 31 januari om 22.40 uur te zien bij de EO op NPO 2 en op 1 februari om 16.00 uur bij Omroep Zeeland.

Daarnaast ontwikkelde de EO een jeugdpodcast over de Watersnoodramp: De Rampnacht. In deze spannende podcastserie ontdekt de 12-jarige Janna dat haar opa Pieter nog steeds worstelt met een fatale beslissing in de nacht van de Watersnoodramp. Ze gaat op onderzoek uit om achter zijn verhaal te komen. De Rampnacht is vanaf maandag 30 januari te luisteren op Zapp.nl, in de Zapp-app of in je favoriete podcast-app.

Herdenking watersnoodramp, burgemeester legt krans
Beeld: Nationaal Archief
Herdenking watersnoodramp in Zeeland in Zierikzee bij Zuiderhavenpoort; burgemeester Meester legt krans

Meer weten?

Op deze pagina van Rijkswaterstaat vind je veel informatie over wat er precies gebeurde tijdens de Watersnoodramp en wat er is gedaan om een dergelijke ramp in de toekomst te voorkomen. Ook deze animatie legt uit wat er gebeurde op de nacht van 31 januari op 1 februari 1953.

Wil je weten hoe hoog het water bij jou in de buurt kan komen tijdens een overstroming? Neem dan eens een kijkje op overstroomik.nl. Hier kun je je postcode opgeven en kijken hoe hoog het water komt op dit adres. De website laat vervolgens zien wat dit betekent – geen gas, water of elektriciteit – en vertelt je wat je kunt doen om je voor te bereiden. Ook zijn er tips over wat je het beste kunt doen na de overstroming.