Dunea start onderzoek naar bruikbaarheid van brak grondwater

Tussen zoet en zout grondwater bestaat een gedeelte grondwater dat ‘brak’ is. Dit brakke water is minder zout dan zeewater, maar is ook niet zoet. Kun je dit water benutten om er lekker en betrouwbaar drinkwater van te maken? Ontstaat door het oppompen ervan meer ruimte om de zoetwatervoorraad groter te maken?

Om achter het antwoord op deze vragen te komen is Dunea samen met partners een onderzoek gestart. Na een jaar van voorbereidingen startte de directeur van Dunea, Wim Drossaert, gisteren de pompen van de proefinstallatie. De proef wordt uitgevoerd in de duinen van Den Haag en wordt het Freshman-project (Sustainable Freshwater Management in coastal zones) genoemd.

Duingebied Dunea
Duingebied Dunea

Tekort

Het is belangrijk om klimaatverandering zo veel mogelijk tegen te gaan, maar we moeten ons ook aanpassen aan de nieuwe situatie. Als brak grondwater een goede bron voor drinkwater blijkt, kan dit de drinkwaterbedrijven langs de kust een mogelijkheid bieden om minder afhankelijk te zijn van andere bronnen.

Zo haalt Dunea haar water voor de productie van drinkwater nu uit de Maas, maar door vervuiling, bouwactiviteiten en klimaatverandering wordt dat proces van water uit deze rivier halen steeds kwetsbaarder. Daarnaast groeit de bevolking in het Dunea-gebied snel en om aan deze groeiende vraag te voldoen is dus ook meer grondwater nodig.

Belang proef

In droge tijden is het nodig om zoet water op voorraad te hebben. Het weghalen van brak grondwater aan de rand van de zoetwaterbel kan ervoor zorgen dat die zoetwatervoorraad minder gevoelig wordt voor verzilting (het zouter worden van bodem of water). Op die manier is er dus meer zoet water in voorraad in het geval van aanhoudende droogte of calamiteiten.

Vanuit heel Europa wordt er meegekeken naar de resultaten van deze proef. De Europese Unie vindt het project zelfs zo belangrijk dat zij een duurzaamheidssubsidie vanuit het Life-programma hebben toegekend om het project Freshman mede mogelijk te maken.

Het onderzoek

Wat houdt deze proef precies in? Onder de duinen bevindt zich een voorraadbel van zoet water, die drijft op zout grondwater. Brak grondwater is de overgang daartussen.

Het brakke grondwater is te zout voor de manier waarop Dunea nu drinkwater produceert. In dit onderzoek wordt het brakke water opgepompt. Met speciale membranen wordt vervolgens het zout uit het water gehaald.

Dit heeft dus twee positieve uitkomsten: aan de ene kan wordt het brakke grondwater geschikt voor drinkwaterproductie en aan de andere kant wordt de zoetwatervoorraad onder de grond groter.

Op deze webpagina van Dunea vind je een uitgebreide uitlegvideo over hoe het Freshman-project precies in zijn werk gaat.

Infographic Dunea brak water
Beeld: ©Dunea
Schematische weergave van de drie verschillende grondwaterlichamen in de duinen.

Resultaat proef

Dunea zegt met dit onderzoek de opties voor na 2030 te verkennen. Er wordt een multi-bronnenstrategie toegepast: meer bronnen, dichter bij huis en gebruikmakend van verschillende zuiveringstechnieken. Op die manier kan het drinkwaterbedrijf onder allerlei omstandigheden voldoende drinkwater blijven leveren.  

Of brak grondwater na 2030 een echte bron voor drinkwater wordt, zal niet alleen afhangen van het succes van het FreshMan-project, maar ook van de uitkomst van een omgevingsproces. Drossaert noemt: “Dit moet zorgvuldig. Daarom gaan we dit jaar in gesprek met onze omgeving en onderzoeken we de effecten van verschillende oplossingen voor de omgeving in een m.e.r. procedure (milieueffectrapportage). Het Freshman-onderzoek loopt intussen gewoon door. Immers: zonder onderzoek, geen opties”.