Proef dijkversterking circulaire klei gestart

Is circulaire, lokaal gewonnen klei geschikt om Nederlandse dijken mee te versterken? Dat wordt de komende tijd onderzocht in de Deltagoot in Delft. In de goot, die onderdeel uitmaakt van kennisinstituut Deltares, is een dwarsdoorsnede van de dijk op ware grootte nagebouwd. Deze testdijk wordt vervolgens onderworpen aan de omstandigheden van een superstorm. De proeven zijn onderdeel van een uitgebreid onderzoek naar de geschiktheid van hergebruikte klei als materiaal voor dijkversterking. 

Wetenschappers kijken toe bij dijkproef in Deltagoot
Beeld: ©Hoogwaterbeschermingsprogrammma

Lokale klei

De klei die voor de proef wordt gebruikt is gewonnen uit kwelders voor de kust van Delfzijl en uit Havenslib uit het Eems-Dollard estuarium. Een estuarium is een riviermonding waar zoet water (in dit geval uit de Eems) wordt vermengd met zout water (de Dollard) en waar op die manier dus brak water ontstaat.

Het water in het Eems-Dollardgebied raakt vertroebeld door zwevend slib dat het waterleven van vissen en andere organismen belemmert. Door het slib op te vangen en te drogen kan het gebruikt worden als bouwmateriaal voor dijken.

Waterschap Hunze en Aa’s wil de lokaal gewonnen klei gebruiken om de zeedijk bij Kerkhovenpolder in Noord-Groningen te versterken tot een zogenaamde Brede Groene Dijk. Met de proefdijk wordt afgezien van de traditionele manier van dijkversterking met asfalt en stenen.

Brede Groene Dijk

Een groene dijk biedt veel voordelen voor het waterschap, legt programmamanager Erik Jolink uit. “De rijzende zeespiegel is een van de grote onzekerheden waar we mee te maken hebben. In het kader van klimaatadaptatie is een brede groene dijk gunstiger dan een traditionele dijk met asfaltbekleding. Stijgt de zeespiegel sneller, dan hoef je er alleen klei bovenop te smeren. Bij een asfaltdijk moet eerst het asfalt verwijderd worden”. 

Ook past de dijk beter in het unieke Natura2000 landschap, dat voldoet aan Europese richtlijnen om biodiversiteit te waarborgen, en hoeft de klei niet van ver te worden vervoerd.

Resultaten

Met de resultaten uit de proef kan het waterschap berekenen welke dikte de laag klei die op de dijk komt moet zijn. Als de proef succesvol is kan dat veel voordeel opleveren voor de totale dijkversterkingsopgave in Nederland.

Het onderzoek maakt deel uit van een unieke samenwerking van het Rijk en de 21 waterschappen. Het is de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken: de versterking van minimaal 1300 kilometer dijk en 500 sluizen en gemalen. Erik Wagener, directeur van het Hoogwaterbeschermingsprogramma: “Als we een deel van de dijken met lokaal gewonnen klei uit slib kunnen aanleggen, dan scheelt dat enorm in de kosten, in milieubelasting en in overlast”.

In 2022 is het totale onderzoek afgerond.

Deltagoot in gebruik tijdens proef
Beeld: ©Hoogwaterbeschermingsprogramma

Meer weten?

Lees verder op de website van het Hoogwaterbeschermingsprogramma.